Fragment artykułu „Najciekawsze projekty zrealizowane w 2022 roku”, Murator 2/2023, dostęp: [27.02.2023]:

TOP 10+1

Myśleliśmy, że w tym tak trudnym także dla budujących roku stworzenie listy najciekawszych, najpiękniejszych domów okaże się nierealne, a naszą architektoniczno-budowlaną listę TOP trzeba będzie odłożyć na lepsze czasy. Otóż nie, mimo niesprzyjających warunków są tacy, którzy projektują i budują. Determinacja nie zawsze łączy się z zasobnością portfela, bo oprócz luksusowych rezydencji powstają też domy małe. Nasza lista dowodzi, że jedne i drugie mogą być piękne i funkcjonalne. Życzymy miłej, inspirującej lektury, a w nowym roku budowlanej niezłomności.

Z założenia na naszej liście miało się znaleźć 10 najciekawszych realizacji projektów domów jednorodzinnych ubiegłego roku, jednak zdecydowaliśmy o poszerzeniu podium dla wyróżnionych o jedno miejsce —analogicznie jak w poprzednim roku. Prezentujemy zatem najlepszą— naszym zdaniem — jedenastkę z 2022 roku. Rezygnacja z któregokolwiek z wybranych przez nas domów byłaby nie tylko krzywdząca dla jego twórców, ale także w pewien sposób fałszująca zmiany zachodzące w rodzimej architektonicznej panoramie. Prezentowane domy bardzo różnią się bowiem funkcjonalnie i stylistycznie. Wśród wymienionych realizacji projektów znalazły się trzy już nagrodzone w kraju i za granicą. Kolejność przedstawianych domów jest losowa.

Mława House, proj. James&Mau Arquitectura

Projekt tego domu pokazuje, jak nieszablonowa architektura może powstać na wąskiej(około 17 m), stosunkowo niedużej (niespełna 1000 m2) działce. Oprócz ograniczeń narzuconych przez parcelę, architekci na Życzenie inwestorów, mieli zaprojektować dom jednopiętrowy, prosty w budowie i praktyczny w użytkowaniu. Poza tym do budowy miały zostać wykorzystane materiały od lokalnych firm. Dodatkowe oczekiwanie zamawiających projekt to ceglano-betonowe elewacje. Tak wiele wytycznych nie sparaliżowało twórczej inwencji, choć projektanci przyznają, że praca projektowa była mozolna – wersję finalną poprzedziło kilkadziesiąt innych.

„Kiedy zaczęliśmy szkicować, pierwszy rysunek był bardzo prosty. Powstał rzut nudnego, ale funkcjonalnego domu. I od tego punktu zaczęliśmy go nieco komplikować, aby na bardzo wąskiej działce uzyskać lepsze widoki” — stwierdza Jaime Gaztelu.

Stworzono długie korytarze między bryłą domu, a ogrodzeniem. Powstały między nimi pas (szerokości 4 m) został poprzecinany fragmentami muru,których zadaniem jest łączenie elewacji z ogrodzeniem tak, by stworzyć namiastki zewnętrznych pomieszczeń – miniogrodów funkcjonalnie odpowiadających wnętrzom, do których są przyległe. Przykładowo jest zewnętrzna część kuchenna do grillowania czy przysypialniana do wypoczynku na świeżym powietrzu.

I tak oto umiejętne poprowadzenie prostych linii dało zaskakujący efekt: „ekscytujący, zabawny i złożony” – jak mówią autorzy projektu, a jednocześnie bardzo praktyczny. W tym projekcie najbardziej intrygujące są dwa półzewnętrzne pomieszczenia,wysokie na ponad 5 m. Prostopadłościenne wieże z otworami przypominającymi okna nie tylko są znakiem rozpoznawczym tego domu, ale także doskonale doświetlają jego wnętrze, nakręcają naturalną wentylację i są buforem termicznym.

Na koniec ta niezwykle racjonalna i zadziwiająca forma domu połączonego z ogrodzeniem została ubrana w materiały wyznaczone przez inwestorów— beton i cegłę, które doskonale harmonizują ze sobą i z nowoczesną architektoniczną formą. Dom został uhonorowany I miejscem w głosowaniu internautów w Plebiscycie „Polska Architektura XXL 2021”. Zdobył również Nagrodę Roku SARP Edycja 2022 w kategorii budynek mieszkalny jednorodzinny za„skromność w kreowaniu geometrii bryły oraz konsekwencję przejawiającą się na każdym etapie, od koncepcji po staranną realizację. (..) To dom ponadczasowy…”.